Als je een willekeurig persoon vraagt “voor wie is speelgoed bedoeld?” dan zal 90% hetzelfde zeggen: Kinderen. Uiteraard is dat correct. Speelgoed wordt bedacht, ontworpen en gemaakt voor kinderen. Is dit vandaag de dag nog steeds het geval? Misschien verrast dit je als lezer, maar er is tegenwoordig ook (veel) speelgoed voor volwassenen. Maar… Als we eens iets dieper en breder kijken heeft er altijd speelgoed bestaan voor volwassenen.
Wij thuis
Ons huis zit vol speelgoed. Voor een gezin met twee jonge kinderen is dit vrij normaal in Nederland. Is al dit speelgoed van onze kinderen? Nee, want veel van dit speelgoed is namelijk ook van mij en de missus (Vintagemama). Is dit dan oud speelgoed uit onze jeugd? Dat is deels waar, maar eigenlijk tel ik die nostalgische prullaria niet eens mee. Wij hebben namelijk ook echt ons eigen “speelgoed”. Wij hebben onze eigen Lego sets, Transformers, Sylvanian Families en vintage toys. Lego heb ik na mijn 16de nooit meer iets van gekocht, maar dat veranderde toen die verdomde toys-to-life Lego Dimensions game uitkwam. Hier heb ik het ook nog over in een Ridders van de Retro Tafel queeste over peripherals. Uiteindelijk kon ik ook de force pull niet weerstaan met Lego Star Wars en mijn vrouw raakte betoverd door Lego Harry Potter.
Sales en Demografen
De product makers weten inmiddels dondersteentjesgoed dat hun doelgroep niet enkel meer uit kinderen bestaat. Lego Dimensions bevatte ladingen jaren ’80 IPs van onder andere Knight Rider, The A-Team, E.T. en Gremlins. Die waren zonder twijfel voor de papa’s die de portemonnee opentrokken. Als je nu googlet naar Lego sets en Transformers speelgoed dan stuit je per direct op producten waarbij kinderen niet de doelgroep zijn. Zo is de “Ultimate Collectors Series” (UCS) reeks van Lego Star Wars zeker niet voor kinderen en daarmee 100% speelgoed voor volwassenen. Het is moeilijk te achterhalen welke sets het beste verkopen, maar ik vond uiteindelijk concrete salesdata op brickfact over 2024. Daarin staan in de top 3 duidelijk 2 sets die prominent door volwassen kopers als “cadeautje voor mezelf” werden aangeschaft.
Transformers was van mijn 4de tot en met mijn 12de mijn favoriete tekenfilmserie en speelgoed (naast Lego), dus toen Vintagemama een paar jaar geleden een aantal transformers kocht… opende dit de poort des collectors. Het toeval trof dat Hasbro precies volop bezig was de oude 80s stijl designs, wat men G1 (Generation 1) noemt, te herintroduceren. Transformers heeft veel verschillende toylines, waaronder de Studio Series 86 lijn (SS86), die volledig is gebaseerd op de animatiefilm uit 1986. Ondanks dat Hasbro de toys in die lijn geschikt houdt voor (oudere) kinderen, is de doelgroep hoofdzakelijk volwassen mensen die opgegroeid zijn in de jaren 80. En wat is gebleken? Uit de mond van Hasbro zelf: De transformers die het beste verkopen is de SS86 lijn!
Vroegah
Mijn grootouders en ouders kochten nooit speelgoed voor zichzelf. Toen ik kind was (ja lang, lang geleden in een universum hier ver vandaan) zag ik de oudere generaties nooit omgaan met speelgoed, tenzij ze met mij of andere kinderen meededen in een speel avontuur. Maar mijn opa verzamelde wel postzegels, iets dat ik graag samen met hem deed als kind. Mijn vader kocht elk jaar nieuwe pc, hardware en/of andere interessante technische apparaten. Geregeld hadden mijn ouders ook een nieuwe hobby of passie waar ze dan tijd (en geld!) aan besteedden. Mijn vader heeft ook altijd wel iets verzameld, zoals boekenleggers. Dit is allemaal geen speelgoed, maar ze speelden er goed mee, kun je wel zeggen.
Een nieuwe auto kopen is een nuttig iets, maar vaak doen mensen (vooral mannen inderdaad) dit ook als een nieuw speeltje aanschaffen. Dit geldt ook voor smartphones en tablets. Dit vind ik dus écht, hetzij vermomd, speelgoed voor de volwassen persoon te noemen. Het viel mij ook altijd op als kind dat wanneer we in een museum waren en je had een één of ander interactief ludiek iets als een toren bouwen van zeepkistjes, dat de meest fanatieke persoon aanwezig altijd een papa of mama was. Begrijpelijk, want, en dit vind ik een heel belangrijk punt: veel dingen “voor kinderen” blijven leuk, ook eenmaal volwassen.
Moderne Speeltijd
Vandaag de dag wordt het meer geaccepteerd dat je als volwassen persoon bezig bent met dingen die oorspronkelijk “voor kinderen” waren. Veel van ons hebben ook de luxe dat dit kan, iets dat maar weinig van onze voorouders hadden. Lego maakt veel meer winst dankzij de volwassen mens die voor zichzelf wat koopt. Dit is voor een groot gedeelte te danken aan de Corona ellende, maar ik geloof dat dit enkel de boel heeft versneld. Er zijn ook nog meer voorbeelden naast Lego. Elk weekend is er ergens in Nederland wel een wedstrijd voor afstandsbestuurbare auto’s, drones en bootjes (RC voertuigen), voor en door grote mensen. En laten we eerlijk zijn: überhaupt racen met auto’s is toch eigenlijk speelgoed voor volwassenen op topniveau?
De meeste mensen die nu leven zijn opgegroeid met games, internet en meer speelgoed beschikbaar dan ooit tevoren. De mensen die de nieuwe Lego sets en Transformers maken zijn in ruim 90% van de gevallen van deze generatie en zelf groot fan. Speelgoed door volwassenen, voor volwassenen. Maar hoe zit het met de kinderen van nu? Kinderen spelen nog altijd met speelgoed en dat zal ook zo blijven. Maar doen ze dit net zoveel als vroeger? Dat denk ik namelijk niet. Veel kinderen zitten met hun neus al vroeg achter een tablet of televisie. Dit is ook veel aantrekkelijker dan vroeger. Er is eindeloos veel leuks te zien wanneer je maar wil, en er zijn bergen games voor alle leeftijden. Mijn eigen kinderen spelen veel met Lego en tekenen/knutselen veel, maar zitten ook heel graag uren achter een scherm. Schermtijd beperken is belangrijk, maar een topic voor andere keer.
Tot Slot
Tijden zijn wel wat veranderd, maar niet zoveel als dat lijkt. Vroeger ging je je mooie autootje op zondag even wassen en een rondje ermee rijden. Dat gebeurt ook nog steeds, maar nu ga je als volwassen persoon ook eens een Lego setje in elkaar zetten. En in plaats van die ene munt uit Verweggistan aan je collectie toe te voegen na eindeloos zoeken, gaan we op zoek naar die ene vette NES game uit onze jeugd.
Als we kijken naar de definitie van speelgoed in de Van Dale staat er: Voorwerpen voor kinderen om mee te spelen. Er is geen ruimte voor verdere interpretatie, waardoor de term speelgoed voor volwassenen eigenlijk een paradox valt te noemen. We moeten dus een nieuwe term bedenken? Nee, laten we de betekenis wat ruimer gaan interpreteren. Iedereen houdt van spelen en het is ook gezond voor de geest. En iemand die dat niet vindt, daar heb ik medelijden mee. Om maar eens lekker cliché met een quote af te sluiten: “We don’t stop playing because we grow old; we grow old because we stop playing.” – George Bernard Shaw.
Binnenkort zal ik een paar prachtige aanraders geven als speelgoed voor volwassenen, in een nieuw artikel. Tevens heb ik soortgelijk iets al eens eerder gedaan, dat artikel vind je hier.
